Pioniers Magazine, Tekst: Manon van der Knaap, Foto: Nick Hoogeveen
In de interviewreeks Pionieren in de Praktijk laten we mensen aan het woord die al langere tijd het ongebaande pad bewandelen. Ze zoeken actief naar nieuwe manieren van werken en leven, omdat ze geloven dat het anders kan. Hoe geven zij vorm aan hun ideeën? In dit artikel lees je het verhaal van Roek Lips.
Profiel van een pionier: Roek Lips
Roek Lips is medeoprichter van De Ontwikkelgroep, een organisatie gericht op het ontwikkelen van mensen, organisaties en concepten. Hij is vertrouwd adviseur en coach van bestuurders, directeuren en creatieve toptalenten. Ervaren in strategische verandering, crisis, natuurlijk optreden en leiderschapsontwikkeling. Daarnaast wordt hij regelmatig gevraagd voor masterclasses en interactieve inspiratiesessies op het gebied van merk- en reputatie- ontwikkeling en nieuw leiderschap.
Als de grond onder je voeten verdwijnt
“Ik werkte als televisiebaas bij de NPO. Dat was echt een mooie baan. Ik hield me dagelijks bezig met het ontwikkelen van nieuwe ideeën. Maar het voelde alsof ik me niet meer genoeg ontwikkelde. Door alle veranderingen in het medialandschap leek het soms wel alsof ik in mijn eigen werk stage liep. Toen dacht ik: daar hoort een stageverslag bij! Ik schreef een boekje over oude gewoontes en nieuwe media: Ben ik in Beeld?
Nog geen maand na de publicatie van het boek kreeg ik een bericht waardoor mijn leven compleet veranderde. Mijn zoon Job Lips, toen 18 jaar oud, werd vermist in Spanje. Hij was daar met vrienden gaan zwemmen in de zee bij San Sebastian. Zijn lichaam is nooit gevonden.
Een periode van rouw
Om de woorden weer te vinden in een situatie waar geen woorden voor zijn, schreef ik Het Boek Job. Langzaam pakte ik de draad op. Het is een logische keuze om na zo’n ingrijpende gebeurtenis je leven drastisch om te gooien. Maar een vriend vertelde me dat het beter is om terug te keren naar je vertrouwde omgeving. Ik startte mijn werkzaamheden vervolgens op bij de NPO en werkte er nog anderhalf jaar met volledige toewijding. Daarna was het echt tijd voor verandering.
Breken met het bekende
Er borrelde van alles, maar ik kon het nog niet precies benoemen. Ik wist ook dat wat ik wilde, niet zomaar in een andere baan te vinden was. Bij mij past een soort veelzijdigheid en veel banen zijn gespecialiseerd. Ik wilde meer doen van wat echt bij mij past. Toen nam ik een bold decision (want: moed klinkt zo zwaar en bold heeft iets stoers). Ik ben gestopt en dacht: ik zie wel wat er komt. Mijn hoofd moest leeg zijn voor ik weer ergens mee startte. Ik wilde carte blanche, zien wat er naar boven komt als alles open is en leeg. Dan doorbreek je patronen. En pas dan geef je de buitenwereld ruimte om jou op een nieuwe manier te bekijken.
Opnieuw beginnen
Je hoort weleens: als je een wens of idee het universum in stuurt, dan komen er mogelijkheden naar je toe. Psychologie vond ik altijd interessant. Maar ik had een heel ander functieprofiel en wist niet hoe ik daar meer mee kon doen. Op een gegeven moment ben ik gewoon wat gaan rondvertellen. Toen kwamen er start-ups op mijn pad. Alexander Klöpping heeft mij op dat spoor gezet. Hij was bezig met de ontwikkeling van de Universiteit van Nederland en Blendle. ‘Ik zoek een mentor’, zei hij. ‘Zou jij me willen helpen?’ Daar heb ik toen vol enthousiasme ‘ja’ op gezegd. Ik had geen idee wat ik kon vragen voor zo’n klus. Alexander was ook aan het pionieren, die moest ieder dubbeltje omdraaien. Toen stelde ik voor: ‘na een aantal maanden stuur ik een blanco factuur en dan mag jij erop zetten wat je wilt betalen.’ Dat vond hij wel een chique afspraak.
Blijven bij wat je werkelijk wilt doen
En zo had ik ineens een eigen bedrijf. Ik kreeg nieuwe opdrachten van start-ups en van grotere bedrijven en kon mezelf met ieder project opnieuw uitvinden. Je LinkedIn-profiel invullen is dan ineens een uitdaging, want je doet altijd weer wat anders.
Al doende leerde ik om betere keuzes te maken in de projecten die ik aannam. Mensen die pionieren zijn heel gedreven. Dan moet je uitkijken dat je niet doorschiet in je enthousiasme en aan opdrachten begint die vooral je ego strelen of bankrekening vullen. Daar doe je het uiteindelijk niet voor. Ik leerde om mezelf vragen te stellen als: ‘waarom doe ik het precies?’ En: ‘klopt het nog?’ Dat kon ik steeds beter waarnemen. Als iets klopt, dan borrelt er zo’n gek gevoel omhoog in mijn lijf. Dan word ik enthousiast en onrustig tegelijkertijd. Ik wil direct beginnen.
De tijd durven nemen
Op een gegeven moment was er een samenloop van omstandigheden waardoor ik wist: het is tijd voor verandering. Ik werd benaderd voor een groot project, maar kon het als eenpitter niet aannemen. Mijn vrouw zat in een soortgelijke situatie. Zij is organisatie- en leiderschapscoach en kreeg net als ik uitnodigingen waar ze als zzp’er alleen niet op in kon gaan. Toen besloten we om samen te werken. We hadden dat eerder overwogen, maar ik kon dat toen niet. Ik moest mezelf opnieuw uitvinden. Maar nu klopte het. We bouwden een nieuw soort organisatie, waarin wordt gewerkt vanuit vertrouwen. En waarin mensen elkaar inspireren in de dingen die ze doen, zodat iedereen zich blijft ontwikkelen. Inmiddels bestaat De Ontwikkelgroep uit 14 mensen. Dat aantal wisselt. Als je het gevoel hebt dat je niet meer ontwikkelt, ga je weer. Vooralsnog groeien we vooral. We zijn heel veelzijdig!
Je fascinatie volgen
Een eigenschap die voor mij verbonden is aan pionierschap, is dat je voortdurend nieuwsgierig en onderzoekend blijft. In mijn werk voor De Ontwikkelgroep merkte ik dat veel leidinggevenden zoekende zijn. Ook las ik dat we in een verandering van tijdperk leven, in een overgangsfase. Dat vond ik interessant. Ik vroeg me af: klopt dat wel? Misschien ervaart iedere generatie het zo. Maar stel dat het zo is, dat we een grote transitie beleven: wat vraagt dat dan van ons? Ik wilde er met anderen over in gesprek. Toen hoorde ik over Paul de Blot, hoogleraar business spiritualiteit verbonden aan de universiteit Nijenrode. Ik stuurde hem dit mailtje: ‘Geachte heer De Blot, ik zou u graag een keer ontmoeten.’ De andere dag ontving ik een antwoord: ‘Meneer Lips, u bent van harte welkom.’
Een beetje spelen
Vlak voordat ik het gesprek met Paul de Blot plande, heb ik een fotocamera gekocht met filmoptie. Ik kocht er ook een zendertje bij. Gewoon voor de lol. Voor ik naar het gesprek ging hoorde ik dat hij onlangs was flauwgevallen tijdens een college. Toen kwam mijn journalistieke drive naar boven. Ik dacht: ‘dit zou zomaar eens het laatste gesprek met hem kunnen zijn.’ En dus vroeg ik of ik het mocht filmen.
Eenmaal thuis was ik zo enthousiast dat ik de opnames aan wat vrienden en familie liet zien. Ik hoorde zo vaak: ‘hier moet je echt iets mee!’ Vervolgens bedacht ik om er een documentaire over de ontwikkeling van leiderschap van te maken, van zo’n vijftig minuten. Dat liep anders dan gepland.
De juiste mensen ontmoeten
Via via kwam ik in contact met een jonge, succesvolle filmmaker die naast zijn werk voor labels als Dior en Adidas, verdieping zocht. We dronken koffie en ik nodigde hem uit om het volgende gesprek met Paul de Blot te filmen. Hij was laaiend enthousiast over het interview. Zoiets had hij nog nooit gezien! Ik vroeg hem: ‘maar zou je er dan ook naar kijken als je dit niet zou filmen?’ Toen hij daarop direct ‘nee’ antwoordde, heb ik hem uitgedaagd en gevraagd het filmmateriaal mee naar huis te nemen.
Middenin de nacht stuurde hij een video van één minuut met de begeleidende tekst: ‘hier zou ik wel naar kijken.’ Zo is het idee ontstaan om korte clips aan te bieden waarin ik in gesprek ga met nieuwe leiders. Daarin vangen we de essentie van een onderwerp en brengen we de spreker zo puur mogelijk in beeld. Het zijn net diepgaande commercials.
De eigen wil van een idee
Als je met een nieuw idee bezig bent, kun je het op twee manieren aanpakken: je kunt het bedenken en uitwerken volgens plan, of je kunt je laten leiden. Ik koos heel bewust voor dat laatste. Je gaat het proces in, niet wetende hoe het zich gaat ontwikkelen of hoe het moet worden. Vervolgens ga je aan de slag met wat je hebt en gebeuren er dingen. Een project heeft een eigen wil. Het is niet wat ik wil vertellen, het gaat erom welk verhaal verteld wil worden.
Dat zie je ook bij mijn project Nieuwe Leiders. Ik ben er twee jaar geleden mee begonnen. Twee weken voor de coronapandemie heb ik de eerste video’s online gezet. Ze gaan over onderwerpen als onzekerheid en hoop. Ook komt er binnenkort een video online die ik een tijdje geleden heb opgenomen. Daarin spreek ik met Karen die vanuit astrologische wetenschap de huidige crisis in de sterren leest. Nu krijg ik te horen: ‘het lijkt wel alsof je het precies voor deze tijd gemaakt hebt.’
Kunnen we de coronacrisis verduren?
Soms wordt er naar mijn mening over de video’s gevraagd. Maar waarom zou je een mening moeten hebben? Kijk ernaar en laat het inzinken. Dat past ook mooi bij de huidige crisis. Ik denk dat we de oplossingen nog niet kunnen aandragen. Ik denk dat we onszelf eerder de vraag mogen stellen: kunnen we dit verduren? En dat er dan met de tijd antwoorden ontstaan.”